หลายคนอาจจะสงสัยว่า ทำไมต้องใช้หน้ากาก ที่เรียกว่า "เอ็นเก้าสิบห้า" (N95) เพื่อป้องกันฝุ่นละอองขนาดเล็ก "พีเอ็ม สองจุดห้า" (PM 2.5) ที่กำลังเป็นปัญหาด้านสุขภาพอยู่ในขณะนี้ เหตุผลหลัก คือ ฝุ่นดังกล่าว มีขนาดเล็กระดับอนุภาค ดังนั้นการใช้หน้ากากอนามัยทั่วไปอาจจะป้องกันได้ไม่เพียงพอ

หน้ากากอนามัย "เอ็นเก้าสิบห้า" (N95) คือ หน้ากากอนามัย ที่ใช้ในโรงงานอุตสาหกรรม มีความหนา กว่าหน้ากากอนามัยทั่วไป จัดเป็นหน้ากากอนามัยที่มีความมิดชิดมากที่สุด ไม่มีอะไรรั่วไหลเข้าหรือออกได้ จึงสามารถป้องกันฝุ่นละออง (รวมถึงแร่หรือใยหิน ในอุตสาหกรรม) หรือ มลพิษทางอากาศ ได้ดีกว่าหน้ากากอนามัยธรรมดา โดยเฉพาะ ฝุ่นละออง ขนาดเล็ก "พีเอ็ม สองจุดห้า" (PM2.5) ที่กำลังเป็นปัญหา

คุณสมบัติ ของหน้ากากชนิดนี้ มีความสามารถในการกรองฝุ่นละออง ขนาด 0.1-0.3 ไมครอน ได้ถึงร้อยละ 95 เป็นอย่างน้อย มีน้ำหนักเบา สวมใส่ง่าย มี 2 แบบคือ ชนิดมีวาล์ว เปิด-ปิด เพื่อให้หายใจสะดวก กับ ชนิดที่ไม่มีวาล์วปิด (ราคาถูกกว่า) แต่ใส่แล้วจะอึดอัดกว่า เพราะหายใจลำบาก

จากข้อมูล หน้ากากอนามัย เอ็นเก้าสิบห้า (N95) สามารถ นำกลับมาใช้ใหม่ ได้ 3 ครั้ง แต่เพื่อสุขอนามัยที่ดี และ ในสภาวะที่อากาศเต็มไปด้วยฝุ่นละอองจำนวนมาก อาจจะต้องใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้ง

ทั้งนี้ คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี เคยให้ขอ้มูลเกี่ยวกับกับใช้งาน ขั้นตอน การใส่และถอด หน้ากาก N95 ไว้อย่างถูกวิธี เพื่อให้หน้ากากแนบสนิทกับใบหน้า และ ไม่มีการรั่วไหลของลมหายใจ

ส่วนการใช้หน้ากากอนามัย N95 ในเด็ก จะต้องดูแลเป็นพิเศษ เนื่องจากหน้ากาก ผลิตมาตามขนาดใบหน้าของผู้ใหญ่ การใช้หน้ากากอนามัยในเด็ก อาจทำให้หน้ากากคลุมจมูก และ ปากได้ไม่กระชับเท่าที่ควร

สำหรับผู้ป่วยโรคหอบหืด โรคปอด หรือ โรคที่เกี่ยวข้องกับระบบทางเดินหายใจ อาจใส่หน้ากากได้ไม่สะดวกนัก เพราะให้รู้สึกหายใจติดขัด ซึ่งควรปรึกษาแพทย์อย่างใกล้ชิด

ด้าน นายแพทย์ สุรโชค ต่างวิวัฒน์ รองเลขาธิการคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) กล่าวถึงกรณี กระแสข่าวหน้ากากอนามัย N95 ขาดตลาด เพราะประชาชนตื่นตัวป้องกันฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM 2.5 ที่เกินค่ามาตรฐาน ในหลายพื้นที่ของกรุงเทพมหานคร (กทม.) และ ปริมณฑล

ซึ่งจากการตรวจสอบข้อมูล เครื่องมือแพทย์ พบว่า มีเพียงบริษัทเดียวที่มีการนำเข้าหน้ากากอนามัยดังกล่าว และ ไม่มีการผลิตในประเทศไทย จึงทำให้หาซื้อได้ยาก ส่วนเรื่องโก่งราคา นั้น ทาง อย.ไม่ได้ดูแลในเรื่องนี้ และ ควบคุมเพียงการจดแจ้งการนำเข้าว่าใครขายอะไร มีมาตรฐานหรือไม่

ขณะที่ ก่อนหน้านี้ ในปี 2551 ศาสตราจาย์ ด๊อกเตอร์ อุษณีย์ วินิจเขตคำนวณ (โด่งดังจากงานวิจัยเรื่องสารสกัดจากเมล็ดลำไย บรรเทาอาการปวดเข่าและกล้ามเนื้อ รู้จักกันในชื่อครีมลองกานอย) และ ด๊อกเตอร์ ขนิษฐา พันธุรี นักวิชาการจากมหาวิทยาลัยเชียงใหม่ เคยทำการวิจัย เกี่ยวกับ สิ่งทดแทน หรือ มีคุณสมบัติใกล้เคียง กับหน้ากากอนามัย เอ็นเก้าสิบห้า (N95)

พบว่า เมื่อใช้หน้ากากอนามัยแบบธรรมดา หรือ หน้ากากดูร่า มาส์ก (Dura mask) ที่ใช้กันมากในโรงพยาบาล ซ้อนผ้าเช็ดหน้า หรือ ทิชชู่ 2 ชั้น ก็สามารถกันฝุ่นละอองขนาดเล็ก ได้ใกล้เคียงกัน แต่ก็ไม่ควรใช้เป็นระยะเวลานาน ทางที่ดีที่สุด ควรหลีกเลี่ยงการทำกิจกรรม กลางแจ้ง หรือ บริเวณที่มีมลพิษทางอากาศ