บ้านปงเตา อำเภองาว จังหวัดลำปาง เป็นหมู่บ้านเล็ก ๆ ที่ต้องเคยเผชิญทั้งน้ำหลากและความแห้งแล้ง เมื่อน้ำไม่เพียงพอต่อการเพาะปลูกข้าว ความหวังของเกษตรกรก็แทบดับตามไปด้วย แต่ด้วยความร่วมมือระหว่างชาวบ้านและกรมชลประทาน สายน้ำ จึงได้กลับคืน พร้อมฟื้นหัวใจของชุมชนให้กลับมาเต้นอีกครั้ง

นายคชาทัช กาสินธุ์พิลา ผู้อำนวยการโครงการก่อสร้าง สำนักงานชลประทานที่ 2 กล่าวถึงจุดเริ่มต้นและประโยชน์ของการสร้างฝายบ้านปงเตาเอาไว้ว่า เนื่องจากเกษตรกรขาดแคลนน้ำ น้ำไม่พอใช้ทำการเกษตรในช่วงฤดูแล้ง รวมตัวกันยื่นเรื่องส่งหนังสือขอพระราชทานโครงการก่อสร้างฝายทุ่งปงเตาพร้อมระบบส่งน้ำ ต่อมาพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหาวชิราลงกรณ พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงกรุณาโปรดเกล้ารับโครงการนี้ไว้เป็นโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดำริ และเมื่อดำเนินการแล้วเสร็จ ฝายทุ่งปงเตา สามารถส่งน้ำให้กับพื้นที่การเกษตรกว่า 700 ไร่ ครอบคลุม 4 หมู่บ้าน ประชากรประมาณ 2,700 คน ให้มีน้ำใช้ทางการเกษตรและใช้อุปโภคบริโภค สร้างความมั่นคงทางน้ำและคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นของชาวบ้าน เกษตรกร ได้อย่างชัดเจน

“ในช่วงหน้าฝนน้ำหลากมามากไม่สามารถกักเก็บน้ำไว้ใช้ได้ ในส่วนของหน้าแล้งก็จะขาดแคลนน้ำ เพราะว่าไม่มีอาคารชลประทานไว้ดักน้ำ เมื่อเกิดโครงการนี้แล้ว เกษตรกรสามารถใช้น้ำเพื่อทำการเกษตรและอุปโภคบริโภคได้ทั้งในฤดูฝนและฤดูแล้ง อย่างสมบูรณ์เลยครับ ในส่วนการทำงานของกรมชลประทาน เราจะร่วมรับฟังความคิดเห็นของชาวบ้าน ในการประกอบการทำงาน สามารถให้ข้อมูลกับทางเราได้ นำมาประชุมหารือกัน เพื่อที่จะทำให้โครงการเกิดความสมบูรณ์มากที่สุด”

ด้านนายสงวน ปัญญาโส ประธานกลุ่มใช้น้ำฝายปงเตา กล่าวเสริมถึงประโยชน์ของฝ่ายแห่งนี้ที่มีต่อชาวบ้านว่า เมื่อมีฝาย ทำให้มีน้ำใช้เพียงพอต่อการทำการเกษตร ทำการเกษตรได้หลากหลายขึ้น ผลผลิตมีคุณภาพได้ปริมาณมากขึ้น ไม่ว่าช่วงฤดูแล้งหรือฤดูฝน น้ำจะไม่มากเกินไปหรือไม่น้อยเกินไป มีการบริหารจัดการน้ำที่ดีขึ้น ความเป็นอยู่ของชาวบ้านในพื้นที่บ้านปงเตาและใกล้เคียง มีความมั่นคง ยั่งยืน มากยิ่งขึ้นตามไปด้วย

“น้ำพอใช้ไม่ว่าช่วงฤดูฝน ช่วงฤดูแล้ง ทำเสร็จแล้วน้ำไม่ขาดแคลน เพราะมันเป็นฝายถาวร เก็บน้ำไว้ได้ ช่วงก่อนๆ ที่ไม่มีฝาย หลังจากทำนาทำข้าวเสร็จเรียบร้อยทำกันเยอะแต่น้ำไม่พอใช้ เดี๋ยวนี้พอใช้ครับ เหลือกินเหลือใช้บอกตรงๆ เลย” ลุงสงวน ทิ้งท้ายด้วยเสียงหัวเราะอย่างมีความสุข

สายน้ำคืนใจ ชีวิตใหม่แห่งทุ่งปงเตา จึงเป็นอีกหนึ่งเรื่องราวของความร่วมมือ ที่เปลี่ยนความแห้งแล้งให้กลายเป็นความอุดมสมบูรณ์ สายน้ำที่เพียงพอต่อการหล่อเลี้ยงพืชผลในนาในสวน ยังหล่อเลี้ยงหัวใจของผู้คนให้มีชีวิตใหม่อีกครั้ง ซึ่งกรมชลประทาน จะยังคงเดินหน้าส่งต่อสายน้ำแห่งความหวัง สู่ทุกพื้นที่ทั่วไทย