โรบัสต้าสะบ้าย้อย กาแฟอร่อยจากถิ่นกำเนิดเฉพาะถิ่น ต่อยอดสู่ผลิตภัณฑ์เพื่อจำหน่าย สร้างรายได้ให้ชุมชน 

ประเทศไทยมีกาแฟสองสายพันธุ์หลัก ที่ได้รับความนิยมจากคอกาแฟ ได้แก่ กาแฟสายพันธุ์โรบัสต้า และสายพันธุ์อราบิก้า โดยสายพันธุ์โรบัสต้าสามารถเจริญเติบโต และให้ผลผลิตได้ดีในเขตพื้นที่ทางภาคใต้ และยังมีจุดกำเนิดอยู่ที่ตำบลบ้านโหนด อำเภอสะบ้าย้อย จังหวัดสงขลา

นายชนะ มณีอ่อน อายุ 59 ปี ประธานวิสาหกิจชุมชนแปรรูปกาแฟอำเภอสะบ้าย้อย กล่าวว่า สมัยแรกเริ่มกาแฟโรบัสต้าได้รับความนิยม และปลูกกันอย่างแพร่หลาย แต่ต่อมาพื้นที่ปลูกเริ่มลดน้อยลงจนเกือบจะหายไป เนื่องจากมียางพาราเข้ามาเป็นพืชเศรษฐกิจทดแทน ทางจังหวัดสงขลา และสำนักงานเกษตรจังหวัด จึงได้เข้ามาส่งเสริมพื้นที่ปลูก สนับสนุนต้นพันธุ์ รวมถึงการแปรรูปผลิตภัณฑ์ เพื่อคงความเป็นอัตลักษณ์ประจำถิ่นไว้

โดยในปี 2559 เกิดการรวมกลุ่มวิสาหกิจชุมชน ได้รับการสนับสนุนจาก นายทรงพล สวาสดิ์ธรรม อดีตผู้ว่าราชการจังหวัดสงขลา ที่ได้เล็งเห็นความสำคัญของพืชเศรษฐกิจและเป็นแหล่งกำเนิดของกาแฟสายพันธุ์โรบัสต้า จึงได้เข้ามาสนับสนุนให้ตำบลบ้านโหนดเป็นพื้นที่นำร่องในการปลูกกาแฟขึ้นมาเป็นครั้งแรก จากนั้นในปี 2562 ได้มีการรวบรวมสมาชิกและจัดตั้งเป็นกลุ่มวิสาหกิจชุมชนแปรรูปกาแฟอำเภอสะบ้าย้อย โดยทำเป็นเครือข่ายทั้งอำเภอและมีจุดศูนย์กลางอยู่ที่ตำบลบ้านโหนดในการรับซื้อผลผลิตจากเกษตรกรและสมาชิกทั้งหมด

นอกเหนือจากการแปรรูปกาแฟและพัฒนาผลิตภัณฑ์แล้ว ทางกลุ่มยังได้ส่งเสริมการสร้างงาน สร้างรายได้ ควบคู่กับการจัดตั้งกลุ่มชุมชนการท่องเที่ยวเชิงเกษตร ที่เข้ามามีบทบาทร่วมกับกลุ่มกาแฟโรบัสต้าสะบ้าย้อย เพื่อให้นักท่องเที่ยวหรือประชาชนทั่วไป สามารถมาเที่ยวชมธรรมชาติ และสัมผัสรสชาติกาแฟโรบัสต้าแบบ 100% ได้ที่นี่ทีเดียว

ด้าน นางเสาวณิต ศรีนุ่น ฝ่ายการตลาดและประชาสัมพันธ์วิสาหกิจชุมชนแปรรูปกาแฟสะบ้าย้อย กล่าวว่า โรงน้ำชาจ่าหวินได้ต่อยอดมาจากโรงคั่วกาแฟ โดยจะรับผลิตภัณฑ์จากโรงคั่วกาแฟมาจำหน่ายอยู่ที่โรงน้ำชาแห่งนี้ ซึ่งได้รับความนิยม และเป็นที่ต้องการของผู้บริโภค ด้วยรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะพื้นที่ ตัวผลิตภัณฑ์ทำจากเมล็ดเชอรี่สีแดง ทำให้รสชาติมีความเข้มข้น เป็นที่ถูกอกถูกใจคอกาแฟเป็นอย่างมาก นอกจากนี้ยังต่อยอดด้วยการทำผ้ามัดย้อมจากใบกาแฟ เพื่อเพิ่มมูลค่าสินค้า โดยวิทยาลัยชุมชนสงขลาได้เข้ามาสนับสนุนองค์ความรู้ ซึ่งได้รับการตอบรับเป็นอย่างดีเช่นกัน

ปัจจุบันทางกลุ่ม ฯ ได้พัฒนาผลิตภัณฑ์ในรูปแบบกาแฟคั่วบด กาแฟคั่วเมล็ด และกาแฟดริป โดยจะมีทั้งคั่วอ่อน คั่วกลาง และคั่วเข้ม ซึ่งเป็นที่นิยมสำหรับคอกาแฟทั้งในพื้นที่และต่างจังหวัด